Καλαμπάκα

Στο δυτικό άκρο του Θεσσαλικού κάμπου, εδώ που αρχίζουν τα πρώτα ψηλώματα της μεγάλης οροσειράς της Πίνδου, κάτω από τα πελώρια βράχια των Μετεώρων, βρίσκεται η Καλαμπάκα.

Η Καλαμπάκα είναι μια πόλη που συνδυάζει τόσο τα γραφικά όσο και τα σύγχρονα στοιχεία. Είναι πρωτεύουσα της ομώνυμης επαρχίας. Καταλαμβάνει το βόρειο τμήμα του νομού Τρικάλων και την βορειοδυτική άκρη της Θεσσαλικής πεδιάδας. Είναι κτισμένη στους πρόποδες των βράχων των Μετεώρων και κοντά στην αριστερή όχθη του ποταμού Πηνειού.

Η πόλη είναι γνωστή από την αρχαιότητα. Αρχικά, με την ονομασία "Αιγίνιο" και αργότερα, στους Βυζαντινούς χρόνους, με την ονομασία "Σταγοί". Η προέλευση της λέξης «Καλαμπάκα» είναι τούρκικη και σημαίνει "ισχυρό φρούριο". Η ονομασία αυτή ισχύει τους τελευταίους 6 - 7 αιώνες. Η Καλαμπάκα απελευθερώθηκε από τον τουρκικό ζυγό στις 27 Αυγούστου 1881. Αλλά και κατά τη διάρκεια του μακεδονικού αγώνα έπαιξε σημαντικό ρόλο καθώς ήταν ορμητήριο των Ελλήνων αγωνιστών που πήγαιναν να βοηθήσουν τους δοκιμαζόμενους αδελφούς της Μακεδονίας. Η πόλη κάηκε ολοσχερώς από τα γερμανικά στρατεύματα κατοχής στις 18 Οκτωβρίου 1943.

Οι βράχοι των Μετεώρων υψώνονται πάνω από την Καλαμπάκα και με την απόκοσμη ομορφιά τους αποτελούν πόλο έλξης για χιλιάδες επισκέπτες που φτάνουν στην περιοχή καθ' όλη τη διάρκεια του έτους για να δούνε από κοντά και να θαυμάσουν αυτό το σπάνιο και εντυπωσιακό φαινόμενο. Χιλιάδες είναι και οι πιστοί της ορθοδοξίας που επισκέπτονται τα αξιόλογα μοναστήρια που βρίσκονται εκεί.

Όπως αναφέρουν οι Ιστορικοί Στράβων και Λίβιος η πόλη της Καλαμπάκας ονομαζόταν "Αιγίνιον". Το 167 πΧ. οι Ρωμαίοι κατακτητές την κατέστρεψαν, αλλά οι εναπομείναντες κάτοικοι κατόρθωσαν να την ανοικοδομήσουν και η πόλη επέζησε για πολλά ακόμη χρόνια, μέχρι τον 11ο αιώνα περίπου μ. Χ. Τότε όμως στις ιστορικές πηγές παρουσιάζεται με το όνομα "Σταγοί" και αναφέρεται στην ομώνυμη χριστιανική Επισκοπή, που είχε την έδρα της εκεί.

Αργότερα, στην εποχή της Τουρκοκρατίας, οι κατακτητές την αποκαλούν "Καλαμπάκ", η Επισκοπή όμως θα διατηρήσει την παλιά ονομασία και όταν συγχωνευθεί με την Επισκοπή Τρικκάλων το 1899, θα είναι γνωστή μέχχρι σήμερα σαν "Επισκοπή Τρίκκης και Σταγών".

Ο Νικόλαος Μάγνης που επισκέφθηκε και αυτός την Καλαμπάκα προτού το 1860 γράφει:

"Σταγοί, οι πάλαι μεν Γόμφοι καλούμενοι, νυν δε Καλαμπάκα. Κώμη Χριστιανική, με διακοσίας πενήντα περιπου οικίας, τρεις ώρες των Τρικκάλων απέχουσα με θρόνον Επισκόπου υπό της Λαρίσης Μητροπολίτου υποκειμένου. Πλησίον εις τα όρια της Ηπείρου, εις τους πρόποδες της Πίνδου, επί της αριστεράς όχθης του Πηνειού".

Εδώ υπάρχει ένα πολύ αξιόλογο μνημείο, ο Καθεδρικός Ναός της Επισκοπής Σταγών, που τιμάται στην Κοίμηση της Θεοτόκου. Ο σπουδαιότερος θησαυρός του Ναού είναι ο μαρμάρινος άμβωνας, μοναδικός σε όλη την Ελλάδα. Επειδή βρίσκεται ακριβώς στο κέντρο, μπροστά στην Ωραία Πύλη, δεσπόζει κυριολεκτικά με την επιβλητική δομή του. Κλίμακες από τις ςδύο αντίθετες πλευρές οδηγούν τον πνευματικό ποιμένα ψηλά σε περίοπτη θέση, για να εκφωνήσει τους λόγους του Θεού.